5,173. คม ยมิ+สา+ส ทิสานํ วา จฺฉง

เอเตสํ วา จฺฉง โหตินฺต+มาน+ตฺยาทีสุฯ โส สคฺคํ คจฺฉติ คเมติ, คจฺฉนฺติ อิจฺจาทิฯ กมฺเม-คจฺฉียติ คมียติ อิจฺจาทิฯ ยม=อุปรเม, ปโรกฺขาอนชฺชตนรูปานิ สพฺพตฺถ ปโยค+มนุคมฺม โยเชตพฺพานิฯ นิปุพฺโพ, นิยจฺฉติ นิยมติ, นิยจฺฉนฺติ นิยมนฺติฯ สํปุพฺโพ, ‘‘เย สํสฺสา’’ติ ญฺญตฺตํ, สญฺญมติ, สญฺญมนฺติฯ กมฺเม-นิยจฺฉียติ นิยมียติ นิยมฺมติ, สญฺญมียติ วาฯ ตถา นิยจฺฉิสฺสติ, สญฺญมิสฺสติฯ นิยจฺฉิ, สํยมิฯ นิยจฺฉิสฺส, สํยมิสฺสฯ นิยจฺเฉยฺย, สํยเมยฺยฯ นิยจฺฉตุ, สญฺญมตุฯ อิส+สิํส=อิจฺฉายํ, โส สคฺคํ อิจฺฉติ, อิจฺฉนฺติ อิจฺจาทิฯ ‘‘ลหุสฺสุปนฺตสฺสา’’ติ วุทฺธิมฺหิ เอสติ, เอสนฺติ อิจฺจาทิฯ กมฺเม-อิจฺฉียติ, ‘‘วา กฺวจี’’ติ วุทฺธิมฺหิ เอสียติฯ ปุพฺพรูเป อิสฺสติ อิสฺสเต อิจฺจาทิฯ อิจฺฉิสฺสติ เอสิสฺสติ อิจฺจาทิฯ อิจฺฉิ เอสิฯ อิจฺฉิสฺส เอสิสฺสฯ อิจฺเฉยฺย เอเสยฺยฯ อิจฺฉตุ เอสตุ อิจฺจาทิฯ อาส=อุปเวสเน, โส อาสเน อจฺฉติ อิจฺจาทิฯ ‘‘พฺยญฺชเน ทีฆรสฺสา’’ติ รสฺโส, อุปปุพฺโพ, ตถา อุปาสติฯ อจฺฉิสฺสติ อุปาสิสฺสติฯ อจฺฉิ อุปาสิฯ อจฺฉิสฺส อุปาสิสฺสฯ อจฺเฉยฺย อุปาเสยฺยฯ อจฺฉตุ อุปาสตุ อิจฺจาทิฯ ทิส=เปกฺขเน, ทิจฺฉติ ทิจฺฉนฺติ อิจฺจาทิ สพฺพํ ปุริมสมํฯ ลภ=ลาเภ, อิโต ปรํ วิเสสฏฺฐานเมววกฺขาม, สพฺพวาโร วุตฺตานุสาเรน คเหตพฺโพฯ ลภติ, ลภนฺติ อิจฺจาทิฯ กมฺเม-กฺยสฺส ปุพฺพรูปาทิมฺหิ กเต ลพฺภติ อิจฺจาทิฯ

73. ลภา อิํ+อีนํ ถํ ถา วา

ลภสฺมา อิํ อีนํ ถํ+ถา วา โหนฺติฯ โส อลภิตฺถ ลภิตฺถ อลภิ ลภิ อิํ ปจฺจเย อลตฺถํ อลภิํ อิจฺจาทิฯ